Tác động của Truyền thông Mạng xã hội (1)

Mạng xã hội: (Social Network) là một tập hợp các thành viên có chung sở thích, liên kết với nhau trên Internet. Xuất hiện lần đầu tiên năm 1995 với sự ra đời của trang Classmate, Mạng xã hội (MXH) đã có những bước phát triển nhanh chóng về số lượng, thành viên. 

Tại Việt Nam, bên cạnh sự thâm nhập của những mạng xã hội lớn như: Facebook, G+, Twitter, Youtobe… cũng có rất nhiều trang bản địa như: Zingme, Yume, Tamtay… thu hút hàng triệu người dùng.

Bên cạnh sự phát triển liên tục của mạng xã hội, Truyền thông Mạng xã hội (Social Media)  cũng có những bước tiến không ngừng. Được biết đến bởi khả năng tương tác tức thì, sức lan tỏa cao, hoạt động 24/24, Truyền thông MXH còn có thể phân loại đối tượng tiếp nhận thông qua hành vi, lịch sử tương tác, qua đó chủ động tiếp cận. Ví dụ: các thông tin về giới tính, độ tuổi, sở thích, các trang mạng yêu thích… thường được lưu giữ và cho phép nhà quảng cáo nhắm đúng mục tiêu. Hình thức sản xuất và phân phối nội dung thông qua MXH đangcó rất nhiều lợi thế, sức mạnh vượt trội so với các kênh truyền thông truyền thống khác.

Truyền thông mạng xã hội không chỉ tác động đến người dùng với rất nhiều mặt tích cực và cả tiêu cực, còn tác động sâu sắc đến những người làm công tác truyền thông, các phóng viên, nhà báo, webmaster, blogger, facebooker...

Loạt bài viết Tác động của Truyền thông Mạng xã hội này gồm 4 phần. Phần một giới thiệu và nêu rõ lý do tại sao người viết lại thực hiện một loạt phỏng vấn qua đó tìm hiểu tác động của Truyền thông MXH.

Phần 2 tập trung vào tìm hiểu: 

Tác động của Truyền thông Mạng xã hội đến Hoạt động đưa tin của Nhà Báo

Hoạt động đưa tin của nhà báo: là một loạt các bước từ khi có ý tưởng đến khi tác phẩm đến tay công chúng. Cơ bản gồm: Hình thành ý tưởng => Săn tin => Dựng bài => Biên tập => Tổ chức nội dung => Phát hành. Khảo sát tập trung vào tác động của Truyền thông MXH đến việc thu thập thông tin, tài liệu của phóng viên, nhà báo.

Đối tượng tìm hiểu là Truyền thông Mạng xã hội. Vì bản thân các mạng xã hội không phải là truyền thông (không thể tự sản xuất và phân phối nội dung, phải thông qua người dùng). Ví dụ: Facebook, Twitter, G+ … không phải là truyền thông MXH. Khi có ai đó xuất bản nội dung, đơn giản là viết lên dòng 1 status là đã xuất bản và phân phối nội dung trên internet, là đã tham gia vào quá trình truyền thông mạng xã hội. 

Để tập làm sáng tỏ vấn đề, người viết thực hiện phương pháp phỏng vấn sâu với 5 phóng viên, nhà báo. 

Tuy nhiên, truyền thông là một quá trình hai chiều, khi xem xét tác động của Truyền thông MXH đến báo chí cũng cần chú ý đến tác động ngược lại của báo chí. Vì vậy, ở phần 3 người viết cũng tiến hành phỏng vấn 5 admin, facebooker, bloger để tìm hiểu:

Tác động của báo chí đến webmaster

Phần 4 là một số điều rút ra cũng như những cảm nhận, suy nghĩ của tác giả khi thực hiện loạt phỏng vấn, khảo sát này. 

Dưới đây là phần câu hỏi, cũng như danh sách các nhân vật tham gia phỏng vấn.

Danh sách các PV, NB tham gia phỏng vấn 

STT	Tên (hoặc bút danh)	Nơi công tác
1	NĐL	Báo kinh tế
2	ĐXN	Cổng thông tin điện tử
3	LXT	Cổng thông tin điện tử
4	BTH	Báo cho người tiêu dùng
5	NMH	Đài Phát thanh & Truyền hình huyện

Để đảm báo bí mật, tính riêng tư, tên người phỏng vấn được viết tắt. Không ghi cụ thể cơ quan công tác mà chỉ để tính chất của cơ quan báo chí để người đọc tiện tham khảo.

Các câu hỏi dành cho nhà báo

1	Một ngày anh (chị) giành bao nhiêu thời gian cho MXH ?
2	MXH có ảnh hưởng như thế nào đến quá trình làm tin, viết bài của anh (chị) ?
3	Anh (chị) có sử dụng thông tin từ MXH trong tin, bài viết của mình không ?
4	Tính tin cậy của thông tin từ MXH được kiểm tra như thế nào ?
5	Trải nghiệm của anh (chị) về luồng  thông tin lan truyền chóng mặt trên MXH ? (Một ví dụ về bài viết của mình, hoặc một bài viết nào đó trên mạng)
6	Anh chị có sở hữu một tài khoản trực tuyến nào ko ?
7	Anh chị có từng tương tác với độc giả của mình thông qua MXH không ? (Việc này có diễn ra thường xuyên không, cảm nghĩ của anh chị về việc này)
8	Anh (chị) có từng bị ảnh hưởng tiêu cực từ MXH ?
9	Truyền thông MXH liệu có lấn sân báo chí không? Tại sao ?
10	Giải pháp để sống chung giữa báo chí và MXH theo anh chị là gì ?

 

Danh sách các webmaster tham gia phỏng vấn

 

STT	Tên (hoặc Nick)	Công việc	Trang quản trị
1	TP	Quản trị web
2	HV	Blogger
3	MRS	Quản trị web
4	TL	Facebooker
5	TM	Blogger

Để đảm bảo bí mật và tính riêng tư, tên người tham gia phỏng vấn được viết tắt, trang quản trị không được ghi, chỉ nêu tính chất công việc để người đọc tiện tham khảo.

Các câu hỏi dành cho webmaster

1	Một ngày anh (chị), giành bao nhiêu thời gian cho việc đọc báo (cả báo giấy và báo mạng điện tử) ?
2	Anh (chị) có sử dụng thông tin, bài từ báo cho các web, blog trong hệ thống của mình, hoặc chia sẻ thông tin từ báo chí không ?
3	Thông tin trên báo chí ảnh hưởng gì đến công việc quản trị nội dung trên các trang của anh (chị) ?
4	Đâu là lợi ích mà thông tin báo chí mang lại cho anh chị và trang của mình ?
5	Ảnh hưởng tiêu cực từ báo chí tới hệ thống anh (chị) đang quản trị là gì ?
6	Báo chí có lấy tin từ trang nào đó trong hệ thống do anh (chị) quản trị không ? (nếu có thì có xin phép, để nguồn không) ?
7	Đâu là giải pháp sống chung giữa báo chí và MXH ?

ách đây hơn 2 năm mình đã định hướng đi chuyên sâu về nội dung, mục đích của mình là xuất bản nội dung chất lượng cao, hướng người dùng. Tất nhiên là qua đó cũng thu về lợi nhuận cao nữa!

Lúc đó được sự tự vấn của một số anh em trong nghề, mình hiểu rằng tương lại các Trang thông tin điện tử rất cần người làm nội dung chuyên nghiệp. Ngoài việc mang lại giá trị tin tức, tri thức cho người đọc một cách linh hoạt, sáng tạo thì cũng cần phải có khả năng tránh các rắc rối đến từ nhiều phía.

Việc nhiều trang bao gồm cả báo chí, trang thông tin điện tử tổng hợp, blog, website bị phạt gần đây... cũng một phần xuất phát từ nội dung không phù hợp, vi phạm các qui định của pháp luật, chuẩn mực thông tin.

Điều mình lo ngại đã đã là hiện thực và ngày càng trở nên rõ rệt.

Trong tháng 11 vừa qua mình đã thực hiện khảo sát Tác động của Truyền thông MXH. Mục đích chủ yếu hiểu rõ hơn về Truyền thông MXH dưới nhiều góc nhìn khác nhau.

Hiện khảo sát đã hoàn thành. Theo như lời hứa với một số webmaster (mình dùng khái niệm này để chỉ chung những anh em làm công tác quản trị, cho dù là web, blog, forum, facebook...) mình sẽ chia sẽ lại để tất cả cùng tham khảo.

Mình đã chia làm 4 phần, sẽ đăng hết trong tháng 12. Ở phần 1 chỉ là các âu hỏi, chưa có nhiều thông tin. Tuy vậy mình nghĩ các bạn vẫn nên đọc qua và thảo luận một chút, để ở các phần sau khi đọc tới phần trả lời của các nhân vật tham gia có thể thấy được điểm giống và khác nhau của họ trong cách nhìn nhận các vấn đề được đưa ra.

Lời tác giả: Cách đây hơn 2 năm mình đã định hướng đi chuyên sâu về nội dung, mục đích của mình là xuất bản nội dung chất lượng cao, hướng người dùng. Tất nhiên là qua đó cũng thu về lợi nhuận cao nữa!

Lúc đó được sự tự vấn của một số anh em trong nghề, mình hiểu rằng tương lai các Trang thông tin điện tử rất cần người làm nội dung chuyên nghiệp. Ngoài việc mang lại giá trị tin tức, tri thức cho người đọc một cách linh hoạt, sáng tạo thì cũng cần phải có khả năng phòng tránh các rắc rối đến từ nhiều phía.

Việc nhiều trang bao gồm cả báo chí, trang thông tin điện tử tổng hợp, blog, website bị phạt gần đây... cũng một phần xuất phát từ nội dung không phù hợp, vi phạm các qui định của pháp luật, chuẩn mực thông tin.

Điều mình lo ngại đã đã là hiện thực và ngày càng trở nên rõ rệt.

Trong tháng 11 vừa qua mình đã thực hiện khảo sát Tác động của Truyền thông MXH. Mục đích chủ yếu hiểu rõ hơn về Truyền thông MXH dưới nhiều góc nhìn khác nhau.

Hiện khảo sát đã hoàn thành. Theo như lời hứa với một số webmaster (mình dùng khái niệm này để chỉ chung những anh em làm công tác quản trị, cho dù là web, blog, forum, facebook...) mình sẽ chia sẽ lại để tất cả cùng tham khảo.

Mình đã chia làm 4 phần, sẽ đăng hết trong tháng 12. Ở phần 1 chỉ là các câu hỏi, chưa có nhiều thông tin. Tuy vậy mình nghĩ các bạn vẫn nên đọc qua và thảo luận một chút, để ở các phần sau khi đọc tới phần trả lời của các nhân vật tham gia có thể thấy được điểm giống và khác nhau của họ trong cách nhìn nhận các vấn đề được đưa ra. 

Vì loạt bài này được viết để hướng tới lượng công chúng khá lớn, không chỉ là phóng viên, webmaster nên cách viết khá đơn giản, một số vấn đề với nhiều người có thể là "Biết rồi - Khổ lắm - Nói mãi" thì cũng mong các bạn thông cảm.

Mình chỉ đặt vấn đề, thực hiện khảo sát và cuối cùng nêu lên cảm nghĩ của cá nhân. Không bình luận nhiều trong tất cả các phần vì không muốn ý kiến chủ quan của mình có thể làm người đọc bị phân tâm.

Cũng hy vọng qua đây cung cấp cái nhìn đa chiều hơn về Truyền thông Mạng xã hội! 

 Tham khảo:

- Tác động của Truyền thông Mạng xã hội (1)
- Tác động của Truyền thông Mạng xã hội (2)
- Tác động của Truyền thông Mạng xã hội (4)